Skład produktów spożywczych – na co zwrócić uwagę?

Wybierając żywność do naszego domu, przede wszystkim powinniśmy brać pod uwagę jej zawartość, czyli spojrzeć na skład produktów spożywczych. Dzisiaj dodawanie do jedzenia wszelkiego rodzaju ulepszaczy oraz chemicznych dodatków jest na porządku dziennym. Wpływa to mocno na nasz stan zdrowia, a znakowanie żywności często jest niezrozumiałe dla przeciętnego konsumenta, skutkując tym, że sami nie wiemy, co tak naprawdę kupujemy. Śpieszymy z pomocą i wyjaśniamy, jak odczytywać skład produktów spożywczych.

Pamiętaj o wartościach odżywczych

Kupując produkt spożywczy należy uważnie spojrzeć na jego etykietę. Sam skład mówi nam o tym, co jest zawarte w produkcie, ale nie przekazuje informacji o tym, jak wpływa na działanie naszego organizmu ani o tym, jakie posiada wartości odżywcze. W tym pomoże nam tzw. tabela kaloryczności.

W składzie produktów spożywczych zawierać się może kilka rodzajów wartości odżywczych. Najbardziej ogólną informację niesie ze sobą część o dostarczanych do organizmu kaloriach. Kalorie to jednostka energii, której używa się do podawania wartości energetycznej spożywanych przez nas pokarmów. Im bardziej jesteśmy aktywni, tym więcej takich kalorii nasz organizm potrzebuje. Jest to ogólna zasada, ale znajdzie się od niej oczywiście dużo wyjątków. Ilość zalecanych dla danego organizmu kalorii jest ustalana zazwyczaj indywidualnie, a po dokładną taką wartość należy udać się do dietetyka.

Sama jednak informacja o ilości kalorii na znakowaniu produktu dużo nam nie powie. Specjaliści żywienia mówią o tak zwanych pustych kaloriach oraz zdrowych kaloriach. Kaloryka produktu to jedno, ale zwrócić należy również uwagę na to, co ją wypełnia. Wartości odżywcze, jakie znajdziemy w składach produktów spożywczych, to przede wszystkim białka, tłuszcze, węglowodany. Każda z nich odpowiada za regulację innych procesów w organizmie i jest tak samo ważna.

Skład produktów spożywczych – “złe” oraz “dobre” cukry

Często można spotkać się z opinią, że istnieje podział na cukry “dobre” i “złe”. Mowa tu zazwyczaj o podziale na cukry złożone oraz cukry proste. Nie jest to jednak aż tak jednostronne, jak się przedstawia. Cukry proste są również odpowiedzialne za wiele ważnych procesów w naszym organizmie, jak np. produkcja glukozy, a znaleźć je można choćby w świeżych sokach z owoców. Problem pojawia się przy odpowiednim dawkowaniu tzw. monosacharydów.

Producenci umyślnie dodają cukru, do składu produktów spożywczych, ponieważ wiedzą, że jest on w stanie sztucznie polepszyć smak oraz posiada właściwości uzależniające. Słabość człowieka do cukru jest dobrze znana i niestety wykorzystywana. Stąd najlepiej stawiać na pożywienie, które posiada znakowanie produktu w postaci “bez dodatku cukru” itp. W ten sposób unikniemy zbędnych ilości cukrów prostych. Najlepiej jest liczyć, jak dużo cukru danego dnia spożyliśmy, ponieważ jego nadmiar może prowadzić do wielu chorób, m. in. serca lub otyłości.

A co z tłuszczami?

Jeżeli chodzi o tłuszcze – tutaj sprawa wygląda trochę inaczej. Pewne tłuszcze dostarczane do naszego organizmu odpowiadają za wzrost tzw. “złego cholesterolu” oraz generalnie są dla nas tuczące. Są to tłuszcze nasycone, o których informację znaleźć powinniśmy zawsze na znakowaniu żywności. Pochodzą one głównie od zwierząt i zakupić je możemy w postaci sera żółtego, mleka oraz czerwonego mięsa. O wiele lepiej jest zastąpić tego typu produkty w naszej diecie na przykład oliwą, orzechami czy tłuszczem z kokosa, które są o wiele zdrowsze a spełniają takie same funkcje w organizmie.

Jak rozpoznać zły skład

Skład produktów odżywczych, czyli to z czego się składają, często jest dość zagadkowy dla “przeciętnego Kowalskiego”. Używane są nazwy skomplikowanych chemicznych składników, których znajomość wymaga zazwyczaj ukończenia kursu z technologii żywienia. Jak więc odczytywać znakowanie żywności?

Prostym sposobem jest unikanie żywności, w której skład wchodzą nieznane nam substancje chemiczne. Jeżeli widzimy element składu, który rozpoczyna się od “E” a zanim widnieje kilka cyfr, to możemy być prawie pewni, że jest to coś złego dla naszego organizmu. Choć nie jest tak zawsze, bo na przykład witamina C również często jest oznaczana jako “E300”.

Należy unikać również tych przetworów, które mają w składzie cukier. Jest to, jak już wspomnieliśmy wyżej, niepotrzebny dodatek, który tylko przysporzy nam kłopotów ze zdrowiem.  Dodatkowo, składy produktów spożywczych, które są dla nas niezdrowe, zazwyczaj będą wiązały się z ich złymi wartościami odżywczymi. Będą pełne złych tłuszczy oraz cukrów prostych, prawdopodobnie w ilości przekraczającej kilkukrotnie referencyjną wartość spożywczą.

Eko, Bio i FairTrade

Na znakowaniu żywności często znaleźć można również takie etykiety jak “Produkt Bio”, “Produkt Eko” itp. Każdy z nich oznacza coś innego, ale przekazują głównie informacje o tym, że w skład produktu wchodzą składniki pochodzące z upraw nie-przemysłowych, wyhodowane naturalnie i tym samym zdrowe. W takich produktach zazwyczaj znaleźć można ulepszacze smaku pochodzenia naturalnego, jak np. syrop z agawy bądź kakao., które bardziej pomagają niż szkodą.

Jak widać, skład produktów odżywczych nie musi być dla nas kompletną zagadką. Należy wiedzieć, na co zwrócić szczególną uwagę, co może nam zaszkodzić, a co jest dla nas bezpieczne do spożycia. Choć wydawać się to może dużym wyzwaniem, to świadome kupowanie żywności przyczyni się w dużym stopniu do naszego zdrowia.